Dzieje 19. Pułku Ułanów Wołyńskich

Historia 19. Pułku Ułanów Wołyńskich

19 Pułk Ułanów Wołyńskich wsławił się w historii polskich walk o odzyskanie niepodległości wyjątkową aktywnością, męstwem i poświęceniem. Chwalebny szlak bojowy Pułku pod dowództwem majora Feliksa Jaworskiego rozpoczął się w 1917 roku na wschodnich kresach Rzeczpospolitej, gdzie żołnierze osłaniali ludność polską przed bestialstwem zdemoralizowanych po I wojnie światowej wojsk niemieckich, bolszewickich i ukraińskich. Bohaterskie czyny bojowe Pułku z tego okresu opisała znana pisarka Zofia Kossak-Szczucka w książce „Pożoga”. W późniejszych latach Pułk brał udział w walkach związanych z obroną Lwowa i stoczył wiele zwycięskich bitew i potyczek.

Najchlubniejszą kartą sławnej jazdy Jaworskiego była zwycięska bitwa miedzy Skrzeszewem a  Frankopolem w 1920 roku, w której grupa 500 ułanów zatrzymała i rozbiła kilka dywizji bolszewickich.

W 1939 roku 19 Pułk Ułanów Wołyńskich wszedł w skład Wołyńskiej Brygady Kawalerii i stoczył zwycięską bitwę pod Mokrą, zatrzymując na pewien czas wojska niemieckie, prące na Warszawę.

W dalszych nierównych bojach z przeważającymi siłami wroga Dywizja przebijała się na wschód, gdzie została przechwycona przez wojska radzieckie. Większość oficerów Pułku zginęła w łagrach i w Katyniu. Tylko niewielu uniknęło niewoli i śmierci.